Tập tục này lấy cảm hứng từ Kinh Thánh và được Đức Giáo hoàng Grêgôriô X thiết lập vào thế kỷ 13.
Người Công giáo thực hiện rất nhiều cử chỉ tôn kính trong Thánh lễ, và một trong những cử chỉ được thực hành rộng rãi trong nhiều thế kỷ – đó là cúi đầu mỗi khi Danh thánh của Chúa Giêsu được nhắc đến. Ngay cả khi không được nhấn mạnh nhiều trong vài thập kỷ qua, việc cúi đầu vẫn được nhiều giáo dân cũng như một số linh mục tôn giữ.
Nguồn gốc của việc cúi đầu này chủ yếu được lấy cảm hứng từ những lời sau đây trong Thư của thánh Phaolô Tông Đồ gửi tín hữu Philipphê:
“Chính vì thế, Thiên Chúa đã siêu tôn Người và tặng ban danh hiệu trổi vượt trên muôn ngàn danh hiệu. Như vậy, khi vừa nghe danh thánh Giêsu, cả trên trời dưới đất và trong nơi âm phủ, muôn vật phải bái quỳ; và để tôn vinh Thiên Chúa Cha, mọi loài phải mở miệng tuyên xưng rằng: “Ðức Giêsu Kitô là Chúa”. (Philipphê 2, 9-11)
Thực tế mà nói, việc quỳ gối mỗi khi nhắc đến Thánh danh Giêsu là một việc khá khó khăn, nên Đức Giáo hoàng Gregory X đã tìm kiếm một giải pháp. Ngài viết về giải pháp này cho Dòng Đa Minh vào năm 1274, bày tỏ mong muốn có một số cử chỉ cụ thể được thực hiện để tôn vinh Thánh danh Giêsu. Phần tông thư dưới đây của Đức Giáo hoàng Gregory X đã được in trong cuốn sách Với Chúa: Một cuốn sách Cầu nguyện và Suy ngẫm của thánh Phanxicô Xaviê Lasance:
“Mới đây, trong Công đồng được tổ chức tại Lyons, chúng tôi nhận định rằng quả là đáng tuyên dương khi khích lệ các tín hữu vào Nhà Chúa cách khiêm tốn và sốt sắng, và cư xử cách đúng hợp sao cho xứng với ơn Chúa ban và sự soi sáng của Ngài.”
“Chúng tôi cũng nhận xét rằng thật là thích đáng khi cổ động các tín hữu thể hiện sự tôn kính đối với Danh Hiệu vượt trên mọi danh hiệu, một Danh Hiệu duy nhất để chúng ta van nài ơn cứu rỗi – đó là Thánh Danh Giêsu Kitô, Đấng đã cứu chúng ta khỏi ách tội lỗi. Vì vậy, để tuân theo lời dạy của Thánh Phaolô: ‘Khi nghe Danh thánh Chúa Giêsu, hãy quỳ gối’, chúng tôi mong rằng khi đọc Danh thánh này, nhất là trong Thánh Lễ, mọi người sẽ cúi đầu để biểu hiện rằng họ đang quỳ gối tôn kính cách thẳm sâu trong tim mình.”
Đức Giáo hoàng Grêgôriô muốn mọi người không chỉ tôn vinh Danh thánh Chúa Giêsu, mà còn dâng mình cho Chúa với một cử chỉ yêu thương đơn giản.
Dòng Đa Minh đã thực hiện nghiêm túc yêu cầu này của Đức Giáo Hoàng, và đứng hàng đầu trong việc quảng bá Danh Thánh Chúa Giêsu trong Giáo hội Công giáo, thuyết giảng về Danh Thánh, thành lập các Hội đoàn mang Thánh danh Giêsu, cũng như cung hiến cho Thánh danh Giêsu các bàn thờ trong Thánh đường.
Tập tục này là một điều đơn giản, phản ánh mong muốn tôn vinh Danh thánh Giêsu, Danh hiệu duy nhất mang ơn cứu độ cho chúng ta.
Philip Kosloski (Aleteia) / Nguyên Thủy chuyển ngữ
(tgpsaigon.net 03.01.2020)